21-10-2019

Wat is representativiteit?

Bepaal de doelgroep

Als je onderzoek doet, doe je dit onder een bepaalde doelgroep (populatie). Denk bijvoorbeeld aan de totale groep mensen uit een gemeente of het totaalaantal medewerkers van een bedrijf.

Over de doelgroep wil je uitspraken kunnen doen.

Trek een steekproef

Iedereen uit zo’n doelgroep benaderen is vaak onmogelijk. Een reden hiervan kan zijn dat je niet alle contactgegevens hebt, of niet alle mensen mee willen doen aan het onderzoek. Bijvoorbeeld in een onderzoek waar de grootte van de doelgroep bestaat uit 40.000 mensen.

In dat geval trek je een steekproef.

Je benadert een deel van de doelgroep en doet aan de hand van deze steekproef uitspraken. Wel moet je ervoor zorgen dat deze steekproef groot genoeg is om betrouwbare uitspraken te kunnen doen.

Meet de respons

Het aantal mensen dat daadwerkelijk reageert op het onderzoek wordt de respons genoemd.

Zodra je de respons hebt, toets je of je respons representatief is voor je doelgroep. Bij de toetsing van de representativiteit of de respons overeenkomt met de gewenste doelgroep? Aanverwante vraag is: Waarop wil je vergelijken? Op geslacht? Op leeftijd? Op alcoholgebruik?

Toets op representativiteit

Als de groep deelnemers lijkt op de totale doelgroep, dan is de steekproef representatief en kan je zeggen dat de onderzoeksresultaten vergelijkbaar zijn met de mening van de totale doelgroep. Waarop wil je vergelijken? Zijn de steekproef en je daadwerkelijke totale doelgroep vergelijkbaar op gangbare kenmerken als leeftijd, geslacht, woonplaats etc.?

Mocht de steekproef niet representatief zijn, dan heb je de mogelijkheid om toch een algemeen beeld te krijgen voor de totale doelgroep. Dit doen we door een wegingsfactor toe te passen.

Denk na over het wegen van de resultaten

Het wegen van onderzoeksresultaten houdt in dat de onderzoeker de afwijkingen tussen de steekproef en onderzoekspopulatie gaat corrigeren. Bijvoorbeeld wanneer er in verhouding net iets te veel mannen hebben gereageerd op het onderzoek. Dan kan de onderzoeker ervoor kiezen om de resultaten te wegen. In dit geval betekent het dat de antwoorden van de mannen iets minder zwaar worden meegenomen.

Let op: Bij het wegen van onderzoeksresultaten gelden statistische regels. Ga hier verantwoord mee overweg.

Terug naar het nieuwsoverzicht