Hoe zet je als gemeente burgerparticipatie op aan de hand van een (Tip-)burgerpanel?

Wat is een burgerpanel?

In een burgerpanel zit een dwarsdoorsnede van de lokale bevolking, die op een regelmatige basis bereid zijn deel te nemen aan onderzoek. De besproken onderwerpen variëren, maar over het algemeen draaien deze rond lokale kwesties en gemeentelijke diensten. Burgers worden actief gevraagd om te participeren.

Voordeel burgerpanel: niet praten OVER maar MET de burgers

Met de standpunten (‘raad’) van de lokale bevolking is de gemeente beter in staat om diensten te ontwikkelen die voldoen aan de lokale behoeften. Het doel van het panel is om in een kosteneffectieve manier uit te vinden wat (buurt)bewoners denken over lokale kwesties. Dit helpt de gemeente -in de meest brede zin van het woord- om de juiste dingen te doen en voert rechtstreeks naar het beleid en besluitvormingsprocessen.

In plaats van op onderbuikgevoel wordt het met een burgerpanel mogelijk om op basis van een onderbouwd gevoel keuzes te maken.

Burgerpanel 2.0: Tip-Burgerpanel

Uit eerder onderzoek blijkt dat 1 op de 3 gemeenten in Nederland een burgerpanel hebben. Dit zijn traditionele burgerpanels, waarbij de overheid 100% de financiering betaald.

Vanaf 2011 is er een variant op een traditioneel burgerpanel: een TIP-burgerpanel.

Niet de gemeente, maar de gemeenschap is de opdrachtgever van een Tip-Burgerpanel.

Een Tip-Burgerpanel opereert onafhankelijk in het middelpunt van de driehoek van democratie.

Gebruik wordt gemaakt van de kwaliteiten van alle factoren:
– Burger:       Raad (tips) worden gevraagd
– Media:        Rechtstreekse communicatie richting de burgers
– Overheid:   Inhoudelijke ondersteuning (facts & figures)

Het Tip-Burgerpanel is in handen van de gemeenschap (en dus niet in handen van de gemeente). In de praktijk zien we dat meerdere partijen gebruik maken van het Tip-Burgerpanel. Denk aan het centrummanagement, een ondernemersvereniging en een sportvereniging. Uiteraard maken ook gemeenten gebruik van Tip-Burgerpanel. Zij willen onafhankelijk meningen raadplegen bij hun burgers.

Een Tip-Burgerpanel gaat op zoek naar juweeltjes door meningen te raadplegen

Bij een Tip-Burgerpanel wordt niemand uitgesloten; iedereen kan zich inschrijven via een losstaande website. Dit omdat het panel van en voor burgers is. Het panel is niet van de gemeente, maar van de gemeenschap. Dat is de kracht.

Een ander verschil is dat het Tip-Burgerpanel deelnemers ziet als adviseurs. We zien deelnemers niet als passieve beoordelers, maar als actieve raadplegers.

Stel je zelf twee vragen:

1 Wat vind je van het sportbeleid in de gemeente? (rapportcijfer 1-10)
2 Je krijgt vandaag de mogelijkheid om 5 minuten in de gemeenteraad in te spreken over het sportbeleid bij ons in de gemeente. Welke tip zou je de raadsleden willen meegeven? (advies)

Met vraag twee krijg je andere (opbouwende) antwoorden, dan vraag een. Ik geloof in raadplegende vragen.

Op dit moment hebben we op 24 plekken een Tip-Burgerpanel, verspreid over 24 gemeenten.

In 2030 heeft elke gemeente in Nederland een Tip-Burgerpanel

Onze ambitie is om in 2030 in alle gemeenten in Nederland een Tip-Burgerpanel te hebben. Dat kunnen we niet alleen. Daar hebben we ook jouw hulp voor nodig.

Pak je de handschoen mee op?

p.s. Om als onderzoeker niet de vraag te ontlopen van burgerparticipatie hieronder een samenvatting.

Wat is de koppeling tussen burgerparticipatie en burgerpanels?
Een Tip-Burgerpanel is burgerparticipatie in optima forma. Burgers kunnen zelf onderwerpen aandragen, de media doet hoor-wederhoor en de overheid (gemeente) levert inhoudelijke input.

Een Tip-Burgerpanel is geen vervanger van de gemeenteraad of themabijeenkomsten. In de praktijk zien we dat een TIP-burgerpanel wordt ingezet om de juiste informatiestukken op tafel te krijgen. Zichtbaar wordt gemaakt hoe de burgers, en andere stakeholders, echt denken over lokale onderwerpen.

Tot slot wil ik benadrukken dat een Tip-Burgerpanel valt en staat op meerdere raadplegingen per jaar. Ik zie traditionele burgerpanels die één of twee keer per jaar een onderzoek doen. Bij Invior (voorheen Toponderzoek) is er 10 tot 12x per jaar een raadpleging. Een continue interactie met burgers is een must om burgerparticipatie binnen een gemeente op te starten.

Gemeenten ondergaan een transitie van mededelen naar communiceren. Daar helpt burgerparticipatie in de vorm van Tip-Burgerpanel bij. Zet burgerpanels in het midden van de driehoek van democratie en er ontstaat binnen de gemeenschap een dynamiek op gebied van burgerparticipatie-initiatieven. E.e.a. licht ik graag toe. Dat kan persoonlijk of blijf deze blog volgen.